رَبی ‏ها، ساحران، پادشاهان، و موبدان فرهنگ تلمود در ایران باستان

به مدت بیش از چهار سده در اواخر دورۀ باستان، ربی‏ها مجموعة وسیعی از قوانین و روایات یهودیان را تنظیم کردند و بر آن نام تلمود بابلی نهادند. این ربی‏ها در دورۀ حیات شاهنشاهی ساسانیان (224-650 میلادی) می‏زیستند. تلمود تا به امروز اساس شئونات و رفتارهای هنجارمند یهودیان را شکل داده است و به دست ربی‏هایی نگاشته شده که یکی از بی‏شمار گروه‏های دینی بودند که در بابل سکونت داشتند. بابل در آن دوره قلب و مرکز فرهنگی و اداری شاهنشاهی زرتشتی ایران محسوب می‏شد. این منطقۀ جغرافیایی به همراه نواحی اطرافش آکنده از مذاهب، جنبش‏های سیاسی، زبان‏ها، و قومیت‏های متنوع بود که همگی دوشادوش یکدیگر رشد می‏کردند. در این کتاب، من قصد دارم که تلمود را در سایۀ درون‏مایۀ گسترده‏تر ساسانی‏اش بررسی کنم و رابطه‏اش را با جامعه و فرهنگ ایرانی مورد مطالعه قرار دهم. امپراتوری ایران به عنوان یک نیروی تاریخی واقعی و یک مخاطب خیالی، چه تأثیری بر هویت ربی‏ها و اعتبارشان به آن صورت که در تلمود آمده گذاشته است؟
در جای‏جای هر فصل از این کتاب می‏توان به این پرسش کلی برخورد که دربارۀ نفوذ و تأثیری است که جهان ایرانی بر فرهنگ و تاریخ تلمود گذاشته است. اما سوای از این صحبت‏ها، مقصود از مطالعۀ تلمود در بافتار ساسانی چیست، و وقتی شواهد معمولاً مشکل‏برانگیز هستند چطور می‏شود این کار را انجام داد؟ این کتاب با همین سؤالات سروکار دارد و از ابزار مرسوم در مطالعۀ تاریخ یهودیت بهره می‏برد

جیسون ص. مختاریان

ترجمة وحید سلیمانی